5 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

Τι είναι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος;

Καθιερωμένη από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) και εορταζόμενη κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου από το 1973, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος αποτελεί το σημαντικότερο παγκόσμιο βήμα για την ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με περιβαλλοντικά ζητήματα. Εκατομμύρια πολίτες ανά τον κόσμο συμμετέχουν ετησίως στους εορτασμούς και τις δράσεις της. Το 2025, η διοργάνωση φιλοξενείται από τη Δημοκρατία της Κορέας.

Γιατί να συμμετάσχει κανείς;

Ο χρόνος λιγοστεύει και η φύση εκπέμπει σήμα κινδύνου. Για να συγκρατηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τον κρίσιμο πήχη του 1,5°C έως το τέλος του αιώνα, απαιτείται η μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο ήμισυ μέχρι το 2030. Η απραξία δεν είναι πλέον επιλογή: η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση πέραν των ασφαλών ορίων ενδέχεται να αυξηθεί κατά 50% μέσα στην ερχόμενη δεκαετία, ενώ η ποσότητα πλαστικών αποβλήτων που καταλήγουν στα υδάτινα οικοσυστήματα προβλέπεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2040.

Η ανάγκη για άμεση και ριζική δράση δεν ήταν ποτέ επιτακτικότερη.

Εθνικό Πάρκο Banc d’Arguin, Μαυριτανία. Φλαμίνγκο στο φυσικό τους καταφύγιο.
Φωτογραφία: UNDP/Freya Morales

Ένα κίνημα που γεννήθηκε στη δεκαετία του ’70

Το έτος 1972 αποτέλεσε ορόσημο για τη συγκρότηση της διεθνούς περιβαλλοντικής πολιτικής: από τις 5 έως τις 16 Ιουνίου, η Στοκχόλμη φιλοξένησε την πρώτη μεγάλης κλίμακας διεθνή διάσκεψη με επίκεντρο το περιβάλλον, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Γνωστή ως Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον, ή απλούστερα ως Διάσκεψη της Στοκχόλμης, στόχος της ήταν η διαμόρφωση μιας κοινής θεώρησης για την προστασία και αναβάθμιση του ανθρώπινου περιβάλλοντος.

Την 15η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε το ψήφισμα A/RES/2994 (XXVII), καθιερώνοντας επίσημα την 5η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και καλώντας τις κυβερνήσεις και τους φορείς του συστήματος του ΟΗΕ να προβαίνουν κάθε χρόνο σε δράσεις που επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και ενισχύουν την περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών, ενστερνιζόμενοι το πνεύμα της Διάσκεψης.

Την ίδια ημέρα, υιοθετήθηκε και το ψήφισμα A/RES/2997 (XXVII), που οδήγησε στη δημιουργία του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), του εξειδικευμένου θεσμού των Ηνωμένων Εθνών για περιβαλλοντικά ζητήματα.

Από τον πρώτο εορτασμό το 1973 έως σήμερα, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει αποτελέσει εργαλείο αφύπνισης και καταλύτη πολιτικής κινητοποίησης απέναντι σε διαρκώς διογκούμενα περιβαλλοντικά προβλήματα, από την εξασθένιση της στιβάδας του όζοντος έως τη χρήση τοξικών χημικών, την ερημοποίηση και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο βήμα δράσης, επηρεάζοντας τόσο τις καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών όσο και την εθνική και διεθνή περιβαλλοντική πολιτική.

Το γνωρίζατε;

Εκτιμάται ότι ετησίως 11 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών διαρρέουν τα υδάτινα οικοσυστήματα του πλανήτη.
Πάνω από 800 θαλάσσια και παράκτια είδη πλήττονται από τη ρύπανση, μέσω κατάποσης, παγίδευσης ή άλλων απειλών.
Τα μικροπλαστικά στις θάλασσες υπερβαίνουν πλέον σε αριθμό τα άστρα του γαλαξία μας.
Το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος της πλαστικής ρύπανσης κυμαίνεται μεταξύ 300 και 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Πηγή: unric.org