ΔΕΘ: Η ιστορία της μέσα από πολέμους και γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο
Αναπόσπαστο κομμάτι της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο των αναμνήσεων της, αλλά και της ιστορίας, της οικονομίας και του πολιτισμού της, είναι η Διεθνής Έκθεση που διοργανώνεται κάθε Σεπτέμβριο από το 1926.
Η ΔΕΘ… έζησε πολεμικές συρράξεις, πολιτικές αναταραχές αλλά και γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο.
Όλα ξεκίνησαν από μια ιδέα του επιστήμονα και πολιτικού Νικόλαου Γερμανού, ο οποίος είδε μια νέα προοπτική και έδωσε όλο τον εαυτό του για την υλοποίηση του οράματος του. Το πρώτο εκθεσιακό κέντρο της χώρας έγινε πραγματικότητα το 1926 και η 1η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης υποδέχτηκε 100.000 επισκέπτες στο Πεδίον του Άρεως, το σημερινό 3ο Σώμα Στρατού.
Η τελευταία προπολεμική έκθεση, το 1940, πραγματοποιήθηκε στις νέες εγκαταστάσεις – χρησιμοποιήθηκαν μόνο για ένα έτος γιατί υπέστησαν βαρύτατες καταστροφές κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Λίγες μέρες μετά από το τέλος της ΔΕΘ κηρύχθηκε ο πόλεμος, ενώ πολλοί από τους εκθέτες δεν πρόλαβαν να πάρουν ούτε τα εκθέματά τους.
Η 24η ΔΕΘ, το 1959, σηματοδοτήθηκε από την κατασκευή της πύλης του τόξου που βρίσκεται στην πύλη της ΧΑΝΘ και του νέου κτηρίου διοίκησης. Το 1966 ήταν χρονιά ορόσημο για τη ΔΕΘ, η οποία φτάνει στο απόγειο της επιτυχίας της. Οι Έλληνες εκθέτες ανέρχονται σε 400 και οι ξένοι σε 1.500 κατά μέσο όρο ανά διοργάνωση! Την ίδια χρονιά κατασκευάστηκε μέσα στις εγκαταστάσεις της το Αλεξάνδρειο Μέλαθρον.
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, πέρα του επιχειρηματικού της ενδιαφέροντος, αναπτύσσει δραστηριότητες που επεκτείνονται και στον τομέα του πολιτισμού, με την καθιέρωση του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου το 1960 και του Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού 1962. Τα πυροτεχνήματα, η κοσμοσυρροή, το λούνα παρκ, τα σόου, γενικά η λάμψη αυτού του πολύ μεγάλου γεγονότος, έμελλε να μείνουν χαραγμένα στη μνήμη αναρίθμητων ανθρώπων.
Στην 39η ΔΕΘ, το 1974, μιάμιση ώρα πριν από τα εγκαίνια ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής μίλησε από το Μακεδονία Παλάς σε 300.000 κόσμου που τον αποθέωσε. Το περίπτερο της Κύπρου μετά τα θλιβερά γεγονότα αποτέλεσε χώρο προσκυνήματος.
Η 41η, ΔΕΘ το 1976, αποτέλεσε το πρώτο βήμα σε μια νέα δεκαετία και σε μια νέα περίοδο στην ιστορία της, καθώς συνέπεσε με την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την πλήρη ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Το 1977 ήταν άλλη μια χρονιά ορόσημο, καθώς η ΔΕΘ μετατράπηκε από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου σε Ανώνυμη Εταιρεία με τον διακριτικό τίτλο «Helexpo-ΔΕΘ ΑΕ».
Το 2000, στην 65η ΔΕΘ, διοργανώθηκε έκθεση ντοκουμέντων «75 χρόνια Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, η ΔΕΘ του κόσμου, της Ελλάδος, της Θεσσαλονίκης». Στην 66η την 11η Σεπτεμβρίου τα νέα της τρομοκρατικής επίθεσης στις ΗΠΑ πάγωσαν το επιχειρηματικό κλίμα. Το αμερικανικό περίπτερο έκλεισε και ξανάνοιξε τρεις ημέρες αργότερα με αυξημένα μέτρα ασφαλείας.
Η 66η ΔΕΘ ήταν η τελευταία στην οποία λειτούργησαν οι συναλλαγές με δραχμή. Η 82η ΔΕΘ το 2017 ήταν από τις μεγαλύτερες με τιμώμενη χώρα την Κίνα και ένα ευρύ πρόγραμμα εκδηλώσεων. Η 83η ΔΕΘ αποτέλεσε την πρώτη μετά την οικονομική κρίση· φάνηκε ένας νέος χαρακτήρας για την Ελλάδα, πιο δυναμικός και ανεξάρτητος, με έμφαση στην ψηφιοποίηση.
Η 83η αλλά και η 84η ΔΕΘ, το 2018 και το 2019, καινοτόμησαν με την απαγόρευση του καπνίσματος και σε ανοιχτούς χώρους και με τη διαμόρφωση ειδικών εξωτερικών χώρων για τους καπνίζοντες.
Η δεκαετία του 2020 ξεκίνησε χωρίς τη ΔΕΘ, αλλά με το «Thessaloniki Helexpo Forum» το οποίο αποτελούνταν από ομιλίες πολιτικών αρχηγών και επιστημόνων για όλα τα κύρια πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα, και μεταδόθηκε live. Το Forum διοργανώθηκε με αυστηρότητα για την τήρηση των υγειονομικών μέτρων –όπως η φυσική παρουσία–, με ανώτατο αριθμό 50 ατόμων που παρακολουθούσαν κάθε πάνελ, εν μέσω μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, της Covid-19.
Η 85η ΔΕΘ, το 2021 μετά από έναν χρόνο απουσίας ,λειτούργησε ξανά με τιμώμενη χώρα την Ελλάδα μέσα σε ένα νέο πλαίσιο με αυστηρά μέτρα προστασίας για τον κορονοϊό. Η 86η ΔΕΘ είχε ως τιμώμενη χώρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με πλήθος κόσμου σε σχέση με τη διοργάνωση της προηγούμενης χρονιάς, ενώ έγινε επετειακό αφιέρωμα για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η 87η ΔΕΘ είχε τιμώμενη χώρα τη Βουλγαρία που συμμετέχει από την πρώτη διοργάνωσή της, το 1926, και από τότε έχει αδιάλειπτη παρουσία σε πολλές γενικές και κλαδικές εκθέσεις της ΔΕΘ-Helexpo.
