Ομιλία και βιβλιοπαρουσίαση του ιστορικού- καθηγητή κ. Ραϋμόνδου Αλβανού
Την Κυριακή 3 Μαρτίου 2024 στις 12 το μεσημέρι και στην αίθουσα εκδηλώσεων «Πέτρος Σιούλης» του Διοικητηρίου Γρεβενών πραγματοποιήθηκε η ομιλία του Ραϋμόνδου Αλβανού με θέμα “Δεκαετία του ‘40 και ο μετεμφυλιακός πόλεμος της μνήμης”. Η ομιλία έλαβε χώρα στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την παρουσίαση του βιβλίου του «Ο Ελληνικός Εμφύλιος, Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες», εκδ. Επίκεντρο. 2022.
Την ευθύνη για τη διοργάνωση της παρουσίασης είχαν αναλάβει το Τμήμα Γ.Α.Κ. Γρεβενών, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Γρεβενών και ο Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών. Ο χαιρετισμός του Αντιπεριφερειάρχη Γρεβενών, κ. Τσακνάκη Ιωάννη, περιλάμβανε τον τρόπο με τον οποίο κατά κύριο λόγο μας μεταφέρθηκαν οι μνήμες του Εμφυλίου, μέσω προφορικών αφηγήσεων ή γραπτών που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της κάθε πλευράς και πόσο σημαντικό είναι να μαθαίνουμε την ιστορία αμφίπλευρα.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η Προϊσταμένη του Τμήματος Γ.Α.Κ. Γρεβενών, Μάρθα Ματσαρίδου, η οποία ξεκίνησε το κείμενο της παρουσιάζοντας τον συγγραφέα, τις σπουδές του και το έργο του. Αναφέρθηκε στο βιβλίο «Ο Ελληνικός Εμφύλιος» παρουσιάζοντας συνοπτικά το περιεχόμενο των τεσσάρων κεφαλαίων του. Το πρώτο σημείο που τόνισε ήταν η μεγάλη σημασία της γνώσης της ιστορίας και πόσο ουσιαστικό ρόλο διακατέχει στο παρόν μας καθώς γράφει στον πρόλογο ο συγγραφέας: «Εμείς αποφασίζουμε για τους κανόνες που ρυθμίζουν τη ζωή μας; Όχι, βέβαια. Οι προηγούμενοι από εμάς αποφασίζουν. Εμείς γεννιόμαστε σε έναν πολιτισμό, σε ένα περιβάλλον που όλα αυτά έχουν ήδη διαμορφωθεί». Η δεύτερη, εξίσου μεγάλης σημασίας επισήμανση, αποτέλεσε και τον ουσιαστικό λόγο της μεγάλης επιθυμίας της υπηρεσίας να πραγματοποιήσει αυτή την εκδήλωση και είναι το θέμα του τέταρτου κεφαλαίου του βιβλίου, η μεγάλη πρόκληση της συμφιλίωσης. Ο Ραϋμόνδος Αλβανός μας καλεί να σκεφτούμε διαφορετικά. Με λόγο απλό, ουσιαστικό και άμεσο, χωρίς συναισθηματικές φορτίσεις περιγράφει τα γεγονότα που σημάδεψαν βαθιά την εποχή πριν και κατά την περίοδο της αιματηρής και βαριάς εμφυλιοπολεμικής σύγκρουσης. Απευθύνεται πρώτα στον αδαή αναγνώστη χωρίς κανένα κίνδυνο κατευθυντήριων γραμμών. Αλλά απευθύνεται επίσης σε όσους έχουν ήδη αποκρυσταλλώσει τις ιδέες τους. Και ζητάει να συνεχίσουμε να πορεύομαστε χωρίς φανατισμό, μίσος και απομόνωση. Ζητάει να προσπαθήσουμε να αποδεχτούμε και να παραδεχτούμε και τις αλήθειες “των άλλων”. Όλα αυτά με στοχασμό και επιστημονικότητα πάνω στην έννοια της ιστορίας, των βιωμάτων και του πόνου που προκαλούν τα γεγονότα της.
Είναι πια καιρός να συζητήσουμε για αυτό το οδυνηρό παρελθόν μας με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Είναι πια καιρός να σταματήσουμε να επιτρέπουμε στο τραύμα να συνεχίζει να αποτελεί εργαλείο διχασμού. Η μεγάλη ιστορική και κοινωνική πληγή που αποτύπωσε μέσα μας αυτός ο διχασμός χρειάζεται γιατρειά.
Η ομιλία του ιστορικού έγινε σε ένα μεγάλο αριθμό κοινού, το οποίο φεύγοντας εξέφρασε τις καλύτερες εντυπώσεις, τόσο για τον τρόπο όσο και για το περιεχόμενο της. Στο τέλος, το κοινό έλαβε το λόγο και εκεί ακούστηκαν εξίσου ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και πληροφορίες, τόσο προσωπικές όσο και για το πως ακόμη και σήμερα αποτελεί μεγάλο κίνδυνο ο εφησυχασμός της κοινωνίας, πράγμα που θα μπορούσε να μετατραπεί σε μία μελλοντική παγίδα εκμετάλλευσης ορισμένων κοινωνικών τμημάτων.
Η παρουσίαση έκλεισε με την έκφραση και την κοινή αποδοχή της ύψιστης σημασίας του ανθρωποκεντρισμού τόσο στη θέση μας απέναντι στην ιστορία όσο και στο παρόν.
Με τιμή
Ματσαρίδου Μάρθα, Προϊσταμένη Τμήματος Γ.Α.Κ. Γρεβενών
Γρηγοριάδου Μαρία, Προϊσταμένη Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Γρεβενών
Πουρνάρας Στέργιος, Πρόεδρος Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Γρεβενών
