Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες
Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι πάρθηκε απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις θέσεις ευθύνης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γνωρίζετε, ήμουν ένας εκ των δύο διαπραγματευτών για λογαριασμό της πολιτικής οικογένειας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Η πρόταση του Συμβουλίου προς το Ευρωκοινοβούλιο θα είναι να συνεχίσει η Ursula von der Leyen ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αποφασίστηκε να εκλεγεί ο António Costa ως Πρόεδρος του Συμβουλίου για τα επόμενα δυόμισι χρόνια και επίσης να επιλεγεί η κα Kaja Kallas, Πρωθυπουργός της Εσθονίας, ως Ύπατη Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
Οπότε, ολοκληρώθηκε αυτή η διαδικασία, με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα, θέλω να τονίσω, σε σχέση με τον προηγούμενο εκλογικό κύκλο. Και θέλω να εκφράσω ιδιαίτερα την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι η κα von der Leyen θα μπορέσει, υπό την προϋπόθεση -και το θεωρώ περίπου σίγουρο- ότι θα εκλεγεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να συνεχίσει τη σημαντική δουλειά την οποία έχει επιτελέσει εδώ και πέντε χρόνια.
Και βέβαια, να τονίσω και το γεγονός ότι η Στρατηγική Ατζέντα η οποία υιοθετήθηκε σήμερα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λαμβάνει υπόψιν και όλες τις σημαντικές ελληνικές εθνικές προτεραιότητες: τη μεγαλύτερη έμφαση που πρέπει να δώσουμε στα θέματα της άμυνας, τη μεγαλύτερη έμφαση που δίνουμε ήδη στα θέματα της μετανάστευσης και ειδικά της εξωτερικής φύλαξης των συνόρων, την ανάδειξη ζητημάτων ανταγωνιστικότητας. Είναι ζητήματα κρίσιμα για την πατρίδα μας, τα οποία βρήκαν τη θέση τους και στην ευρωπαϊκή Στρατηγική Ατζέντα της επόμενης πενταετίας, η οποία και θα συνδιαμορφωθεί προφανώς και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως είπα, υπό την προεδρία της κας von der Leyen.
Το γεγονός ότι οι τρεις σημαντικές πολιτικές οικογένειες στηρίζουν την κα von der Leyen, δίνει και τα μέγιστα δυνατά εχέγγυα για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας που απαιτείται στη μυστική ψηφοφορία που θα λάβει χώρα σε δυόμισι εβδομάδες από τώρα.
Μαρία Ψαρά (STAR): Δύο ερωτήσεις, κ. Πρόεδρε. Η πρώτη: είπατε για δυόμισι χρόνια ότι έχει αναδειχθεί ο António Costa στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Υπάρχει option για ανανέωση για άλλα δυόμιση χρόνια; Γιατί, απ’ ό,τι ξέρουμε, αυτό ήταν το πρόβλημα την προηγούμενη φορά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως ξέρετε, κα Ψαρά, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκλέγεται, βάσει των Συνθηκών, για δυόμισι χρόνια. Έχει δε, όμως, τη δυνατότητα να ανανεωθεί η θητεία του για ακόμα δυόμισι χρόνια, κάτι το οποίο έγινε και με τον κ. Michel. Αλλά προφανώς δεν θα ήταν δόκιμο αυτή τη στιγμή να προδικάσουμε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δυόμισι χρόνια από τώρα.
Μαρία Ψαρά (STAR): Η δεύτερη ερώτηση αφορά την άμυνα. Ήταν μια δύσκολη συζήτηση σχετικά με την χρηματοδότηση. Είπατε ότι θα φέρετε ξανά στο τραπέζι των ηγετών την πρότασή σας, αυτή που κάνατε με τον Πολωνό Πρωθυπουργό. Πώς πήγε αυτή η συζήτηση, και σε σχέση με τα ευρωομόλογα για την άμυνα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως ξέρετε, αναμένουμε και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων και επιλογών για το πώς μπορεί να ενισχυθεί η αμυντική συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Δεν σας λέω κάτι το οποίο δεν γνωρίζετε, προφανώς δεν υπάρχει, σήμερα που συζητάμε, συμφωνία για κοινή χρηματοδότηση ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών, αλλά είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ότι θα γίνει στο μέλλον.
Εγώ θα εξακολουθώ να επιμένω σε αυτή την κατεύθυνση. Δεν μπορεί να ισχυριζόμαστε ότι πρέπει να ενισχύσουμε την αμυντική δυνατότητα της Ευρώπης και να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Θέλω να θυμίσω ότι και πριν τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης υπήρχαν εντονότατες αντιδράσεις από πολλά κράτη μέλη, οι οποίες κάποια στιγμή κάμφθηκαν για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
Οπότε, νομίζω είμαστε στην αρχή ακόμα αυτής της διαδικασίας, όμως η κοινή αμυντική συνεργασία, σε πολλά επίπεδα, νομίζω ότι για πολλούς συναδέλφους μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί τελικά μονόδρομο.
Νίκος Αρμένης (MEGA): Κύριε Πρόεδρε, βλέπουμε τη νέα Πρόεδρο στη Βόρεια Μακεδονία και τον νέο Πρωθυπουργό, συνεχίζουν τις προκλήσεις. Τέθηκε το θέμα, συζητήσατε για αυτές τις προκλήσεις, για αυτή τη στάση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι, καθώς υπήρχε λήμμα για τα ζητήματα της διεύρυνσης, κ. Αρμένη, πήρα την πρωτοβουλία και ενημέρωσα του συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τα τεκταινόμενα στη Βόρεια Μακεδονία, για το γεγονός ότι τόσο η Πρόεδρος όσο και ο εντολοδόχος Πρωθυπουργός ουσιαστικά παραβιάζουν ευθέως τη Συμφωνία των Πρεσπών, παραγνωρίζοντας στην πράξη το erga omnes και επιλέγοντας να χρησιμοποιούν άλλο όνομα, πέραν του συνταγματικά καθορισμένου ονόματος της χώρας, για εσωτερική χρήση, κάτι το οποίο αντιβαίνει πλήρως στο πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Ενημέρωσα, λοιπόν, τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γι’ αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη και κατέστησα επίσης απολύτως σαφές ότι εάν τα Σκόπια επιμείνουν σε αυτή την γραμμή, θα καταστήσουν ουσιαστικά εξαιρετικά δύσκολη -αν όχι θα ακυρώσουν στην πράξη- οποιαδήποτε διαδικασία άμεσης σύγκλισης με την ευρωπαϊκή οικογένεια. Οπότε νομίζω ότι θα πρέπει όλοι να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους και να γνωρίζουν ότι η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο περνά, προφανώς, μέσα από την πιστή τήρηση διεθνών συμφωνιών που έχουν υπογραφεί, εν προκειμένω, και από τα δύο μέρη.
Σπύρος Μουρελάτος (ANT1 – AΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, τώρα που έχουμε ορατότητα ως προς τα πρόσωπα για τα κορυφαία αξιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά έγινε και μια πρώτη κουβέντα για τη Στρατηγική Ατζέντα, για τους άξονες αυτούς, μήπως έχουμε κατασταλάξει στα χαρτοφυλάκια, στους τομείς που εμείς θα διεκδικήσουμε για τον επόμενο Επίτροπο στην Κομισιόν; Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα σας απαντήσω γι’ αυτό το θέμα, κ. Μουρελάτο, καθώς το πρώτο το οποίο προέχει αυτή τη στιγμή είναι να εξασφαλιστεί, όπως σας είπα, η εκλογή της κας von der Leyen από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από εκεί και πέρα, γνωρίζετε πολύ καλά ότι η κατανομή των χαρτοφυλακίων είναι αρμοδιότητα της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ελλάδα θα επιδιώξει σίγουρα ένα δυνατό χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα μας επιτρέψει να κάνουμε για ακόμα μια φορά αισθητή την παρουσία μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω αν υπάρχει κάποια εξέλιξη, αν ενημερώσατε τους ομολόγους σας για το θέμα της απόφασης της παραμονής στη φυλακή του Φρέντι Μπελέρη και αν αυτό δημιουργεί πια προσκόμματα για το θέμα της ορκωμοσίας του. Είναι εκλεγμένος ευρωβουλευτής πια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε το θέμα αυτό στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και το κάναμε γιατί ήταν παρούσα η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, η κα Metsola. Κοιτάξτε, θεωρώ αυτονόητο, αν θέλετε, ότι ο Φρέντι Μπελέρης θα βρεθεί στο Στρασβούργο να αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του ως ευρωβουλευτής και προφανώς θα συμμετέχει και στην εξαιρετικά κρίσιμη ψηφοφορία για την επιλογή της επόμενης Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν θα πω κάτι παραπάνω, αλλά θεωρώ απολύτως λογικό και αυτονόητο ότι αυτό θα συμβεί.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου (ACTION 24): Κύριε Πρόεδρε, πληροφορούμαστε βέβαια ότι η συζήτηση μέσα δεν ήταν εύκολη. Υπήρξε μάλιστα μια προσπάθεια από την πλευρά της Γαλλίας και της Γερμανίας να αλλάξουν αρχικές διατυπώσεις, οι οποίες μάλιστα είχαν προσυμφωνηθεί και σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων. Ποιές ήταν οι αλλαγές που επιχείρησαν να κάνουν και, δευτερευόντως, ποια ήταν η δική μας αντίδραση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι, θα σας έλεγα ότι κάπως αιφνιδιαστικά η Γαλλία και η Γερμανία κατέθεσαν ένα κείμενο τροποποιήσεων ως προς τη Στρατηγική Ατζέντα, σημαντικών τροποποιήσεων, σε πολλά επίπεδα. Δεν έγινε δεκτό το κείμενο αυτό, υπήρξαν τελικά κάποιες ελάχιστες αλλαγές. Και δεν έγινε δεκτό για τον πολύ απλό λόγο ότι το κείμενο αυτό της Στρατηγικής Ατζέντας είχε συμφωνηθεί σε επίπεδο Μόνιμων Αντιπροσώπων, ήταν αποτέλεσμα μιας διαβούλευσης πολλών μηνών και νομίζω ότι δεν θα ήταν δόκιμο την τελευταία στιγμή και εν είδει αιφνιδιασμού να δεχτούμε τέτοιου είδους αλλαγές, κάποιες από τις οποίες ήταν θα έλεγα και εξαιρετικά ουσιαστικές, χωρίς να έχουν συζητηθεί εκτενώς σε κάποιο άλλο επίπεδο.
Οπότε, τελικά νομίζω αντελήφθησαν και ο Γερμανός Καγκελάριος και ο Γάλλος Πρόεδρος ότι δεν θα είχε πολύ νόημα να συνεχίσουμε αυτή τη συζήτηση, οπότε ουσιαστικά το κείμενο της Στρατηγικής Ατζέντας παρέμεινε πρακτικά το ίδιο -ελάχιστες αλλαγές- με αυτό το οποίο είχε συμφωνηθεί στο Coreper.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν συζητήσατε με τους υπόλοιπους 26 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις απειλές που δέχεται η Κύπρος από τη Χεζμπολάχ και τι ακριβώς περιελάμβαναν αυτές οι συζητήσεις, τι υπάρχει, αν αυτό αποτυπώνεται στο κείμενο των συμπερασμάτων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, το θέμα τέθηκε και από τον Κύπριο Πρόεδρο. Νομίζω ότι υπήρξε ενημέρωση και, θα έλεγα, μια αποτύπωση ότι δεν είναι δυνατόν, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, να απειλούνται, να εκβιάζονται κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να γίνονται εν δυνάμει στόχοι περιφερειακών συγκρούσεων.
Θέλω να τονίσω επίσης ότι υπήρξε μια συζήτηση αρκετά εκτεταμένη για τα θέματα που αφορούν συνολικά τη Μέση Ανατολή και πιστεύω ότι το κείμενο των συμπερασμάτων, όπως υιοθετήθηκε, κινείται πέρα από τα συμπεράσματα τα οποία ήδη έχουμε υιοθετήσει, ως προς την ανάγκη κυρίως να αποφευχθεί οποιαδήποτε περαιτέρω περιφερειακή κλιμάκωση, να υπάρξει άμεση εκεχειρία στη Γάζα, να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Δεν σας κρύβω ότι υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία για την πιθανότητα επέκτασης του μετώπου προς τον βορρά, προς τον Λίβανο, ένα σενάριο το οποίο πρέπει να αποφευχθεί σε κάθε περίπτωση.
